1. Вашата поезија е исткаена од едно модерно толкување на архаиката. Кои се
мотивите за еден таков стиховен ткаеж?
И други проследувачи на мојата поезија, а и на прозата, имаат забележано дека ги
сакам старите македонски зборови, архаичните форми што сѐ поретко се користат во
нашево модерно време. Дури и кога си смислувам своја кованица, и таа е во тој, условно
речено, архаичен дух. Зошто велам условно речено? Затоа што зборовите што ги користам
не се толку архаични колку што се наши македонски, што сѐ почесто и некритички ги
заменуваме со туѓизми, кои ми се токму такви: туѓи. Затоа, наместо трансформација, ќе
кажам преобразба; наместо сегмент или компонента ќе употребам дел, делче, парче,
ќоше, агле; наместо брутален ќе речам суров, безмилосен или бездушен; наместо страв
или сеприсутното анксиозност – уплав, трепнеж или јанѕа; наместо мотив – побуда;
наместо инспирација – вдахновение; наместо зјапа што сè почесто се користи, ќе речам
втренчено гледа, ѕури или зјае. И воопшто не ги гледам тие зборови како архаизми, туку
како природни македонски изразни средства суштествени за духот на нашето поднебје.
Не ми треба некој посебен поттик или мотив за тоа, зашто таквиот јазик го имам
усвоено од своето детство, сум растела со него во родното Бориево, сум го слушала од
баба ми и дедо ми, а потоа и сум го надградувала со сите прочитани книги од
македонската книжевна ризница. Тоа е мојот македонски јазик што го сакам и го
почитувам како вистински дом на моето битие.
Сите ние сме родени во јазикот – во мајчиниот ни јазик – но понатаму во животот
тргнуваме по различни врвици и различно го развиваме и се служиме со него. Токму
љубовта кон јазикот веројатно и го одреди мојот професионален пат – ме однесе на
Филолошкиот факултет, каде што завршив книжевност, а во 1999 година го положив и
лекторскиот испит, во првата група пријавени кои веќе работеа како лектори во
издавачките куќи и во медиумите. Работејќи оттогаш како лектор, не само како автор,
чувствувам уште поголема одговорност и грижа за македонскиот јазик пред напливот на
странски зборови што ги потиснуваат и ги истиснуваат нашите, дури и во книжевноста, а
не само во секојдневната употреба.

2. Имате стил кој плени и компактен стиховен склоп на песната. Колку е
поезијата дел од Вашиот духовен живот?
Поезијата е неразделен дел од мене, не можам да се замислам без неа. И во деновите
кога не пишувам ништо, ја чувствувам длабоко во себе како клокоти, се собира во
длапката што самата си ја прави во мислата и во утробата, како си ткае стихови што еден
ден неодложно ќе избијат и настојчиво ќе бараат да бидат запишани. Зашто „тоа е порив
и за смисла не прашува“, како што убаво има забележано Блаже Конески.
А стилот и стиховниот склоп веројатно се резултат од повеќе поврзани работи –
дарбата, прочитаните книги, работата… Зашто на некој начин, и пишувањето е работа
како и секоја друга – потребни се извесни (пред)знаења, желба и посветеност, истрајност

да се стигне до замислениот резултат. Во тој поглед, пишувањето е занает што се пече со
текот на годините, низ постојана работа.

3. Вашите поетски збирки се наградени со најголемите македонски поетски
награди. Дали се тие препеани и колку очекувате тие прекрасни стихови да ги
преминат границите на нашата земја?
Како што знаеме, нашата земја и поконкретно Министерството за култура нема некој
осмислен план за преводи и препеви на македонските автори на други јазици, ако не го
сметаме Конкурсот за финансирање преводи на репрезентативни и квалитетни дела од
македонската книжевност на странски јазици, на кој може да конкурираат
заинтересираните странски издавачи – што е малку апсурдно. Во тој поглед ние уште
функционираме по линија на лични пријателства, кој колку и знае и умее и како ќе се
снајде.
Имам само две целосни книги препеани на друг јазик. Мојата прва објавена
стихозбирка „Мојот Пикасо“ од 2007 година беше препеана на босански јазик од Сеида
Бегановиќ и беше издадена од Задужбина „Петар Кочиќ“ од Бања Лука, како книга што
влезе во најтесниот избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшките вечери на
поезијата. Стихозбирката „Година без лето“ беше препеана на англиски јазик откако во
2015 година доби „Браќа Миладиновци“. Многу автори или преведувачи и препејувачи од
други земји имаат самоиницијативно направено препеви на мои поединечни песни на
бугарски, руски, германски, англиски јазик. Кога добивам покана за учество на поетска
манифестација или фестивал, за објава во некое странско списание или за некој
панорамски избор, самата си ангажирам препејувачи, кои се обично мои колешки по
перо.

4. Вие сте исто толку добра прозаистка колку што сте и поетеса. Каде е
прозата во Вашиот инспиративен простор и дали би го одзела приматот на стихот?
Отсекогаш сум ги сакала приказните – и да ги слушам, и да ги читам, и да ги
раскажувам. Приказните од различни делови на светот имаат многу заеднички елементи,
како делови од колективното несвесно што се однесува на сите нас на планетата Земја.
Има нешто волшебно во нив, со кое нѐ освојуваат пренесувајќи ни го духот на
колективната меморија на човештвото. Сѐ уште чувам многу тетратки и тефтерчиња во
кои сум запишувала куси раскази или скици за подолги раскази и романи уште во основно
училиште. Можеби некогаш и ќе искористам нешто од нив, зашто авторот во мене сака да
се занимава со минатото, да се навраќа на старите приказни кои нѐ откриваат нас
денешните.
Во македонската книжевност влегов со проза, но ако судиме според бројот на
издадените книги – 5 прозни наспроти 9 поетски – приматот сѐ уште го држи поезијата. А
за понатаму – ќе видиме. Никогаш не работам според некој строг план – едноставно, го
пишувам она што ќе ми „дојде“.

5. Кои се поетите и прозните автори на кои сте се огледале?
Пред неколку години во старата библиотека во Бориево си открив тетратка во која во
еден период во детството сум ги запишувала прочитаните книги. Се изненадив од тоа
некогашно љубопитно дете кое, покрај учењето и работењето по нивите, наоѓало толку
многу време и за активно читање. А сум читала сѐ и сешто – почнувајќи од поезија и проза
од домашни и од странски автори, руските класици, делата од француските реалисти на
мајка ми, па преку научна фантастика, сѐ до татковите книги за природонаука и тогаш
неизбежната социјалистичко-марксистичка литература. Во тоа време во школите одеа
аквизитери на книги и моите родители, кои работеа како наставници, постојано купуваа
нешто ново. Мислам дека најмногу уживав во делата на македонските автори, особено
сакав да го препрочитувам убавиот комплет во тврд повез од Славко Јаневски. Но сепак,
најголемо влијание ми изврши книга од странски автор – „Мартин Идн“ на Џек Лондон.

6. Кон каде се движат Вашите следни книжевни планови?

Повеќе ги сакам спонтаноста и радоста од ненадејните проблесоци кои знаат да ме
одведат на сосем неочекуван пат. Иако некогаш се добри затоа што поставуваат одреден
рок, плановите ми создаваат тегобност што знае да ја задуши полетноста на мислата.
Најважен ми е самиот чин на пишување, моментот кога му се покорувам на поривот што
надоаѓа и ме преплавува. Но кога ќе се насобере многу материјал, морам да се натерам
да бидам и практична и да го „испланирам“ следниот чекор – да направам избор од
напишаното и да го стокмам во книга. Сега тоа го правам со две стихозбирки и со еден
роман.

7. Каде се наоѓа македонската поезија на европската книжевна мапа и што е
она што треба да се направи за неа во нашата земја?
Кај нас не се прави доволно речиси за ништо. Ако не се претприемчивите поединци кои
во секоја средина работат од љубов и со љ убов, ние како земја не покажуваме
грижа и не работиме посветено на поддршка и промоција на нашите вредности. Што е
уште потрагично, не сме дури ни свесни колку вредиме. Благодарение на Струшките
вечери на поезијата, заземаме високо место на европската поетска мапа, но не сум
сигурна колку во Европа и воопшто во светот ги знаат македонските поети и нашата
поезија. И многу е очигледно што треба да (на)правиме.

8. Дали сте помислиле на некој друг книжевен жанр: драма, есеј?

Да, одвреме-навреме пишувам есеи, особено кога треба да промовирам ново дело на
колега/колешка или да напишам поговор, па досега сигурно имам доволно за една книга.
Ги сакам и поемите и римуваните, сонетни форми, а исто така, повремено пишувам и
хаику, но никогаш не сум ги објавила. Сега ги отворив старите папки и видов дека првата
драма сум ја напишала на 19 години, во далечната 1987. И гледам дека има многу
актуелен наслов: „Отуѓени“. Понекогаш и сега знам да напишам некој дијалог, некој

сцена. Но засега, не планирам да објавам ништо од сето тоа. Самото ќе ми се каже кога.
Зашто сѐ си има свое време.