ЗЕМЈА НА ОТПАД

ЗЕМЈА НА ОТПАД

ПРВА СЦЕНА

Светлата се вперени во голем транспарент кој е вперен кон публиката, каде што пишува „Луѓево: Село под опсада“. Сцената е поделена на два дела, едниот го претставува прекрасното село, а другиот депонијата. Исто така едната група актери кои ги играат селаните, кои се борат за природата, се собрани во едниот дел, додека другите актерите кои ги играат корумпираните функционери, ѓубреџиите и возачите на камиони за ѓубре, заедно со сиот отпад во другиот дел од сцената. Сите помеѓу себе зборуваат, истовремено, доволно гласно за да станува бучава, но недоволно гласно за да разбереме што се зборува на сцената. Во еден момент со удар на тапан застанува целото дејствие на сцената, настанува тотална тишина, сите акции на актерите се замрзнати, го слушаме Нараторот.

НАРАТОР (надвор од сцената): Добредојдовте во Луѓево, прекрасно село сместено во падините од планините, под прекрасното Македонско сино небо. Но, како што гледате, ова село е под опсада. Овие шуми и планини се уништуваат, а воздухот и водата се загадуваат од депонијата, додека густиот чад го фарба синото небо во темен таван, кој го крие селото од лицето на земјината топка.

Со силно тропање на тапан продолжува акцијата на актерите, се развива разговор помеѓу ликовите, додека останатите говорат потивко, некој дури и шепоти, од толпата се истакнува Филип.

ФИЛИП: Ова не може да продолжи повеќе! Мораме да направиме нешто за да го спречиме ова уништување на природата.

ДРИТА: Така е! Не можам повеќе да се сложам, со тебе, Филип. Оваа депонија ја труе нашата земја, народ и нашите умови. Мораме да станеме и да се бориме за нашите права, така Филип?

ФИЛИП: Не е така, туку, надтака!

Од другиот дел на сцената кон нив доаѓа ВЛАДО, а по него АМИР. Изгледаат строго и непристапно.

ВЛАДО: За што е целата оваа галама?

ФИЛИП: Како за што е оваа галама, па зарем вие не гледате што прави оваа депонија, на околината и на сите нас?

ВЛАДО: Да гледаме! Дете, таа депонија обезбедува работа и приходи за нашето село, за овие луѓе.

ДРИТА: Значи така, а за Вас, што обезбедува таа за вас, малку Ви беше сево ова наше ѓубре, па сега решивте уште дури и да увезувате?

АМИР: Кога имаме можност, зошто да не го правиме и тоа. 

ВЛАДО: Да! Ние овде даваме такви услуги, за околните заедници. 

ФИЛИП: Германија ја сметаш за околна заедница?

АМИР: Нашите пријатели од Германија, за сета наша среќа, го доверија нивниот прекрасен отпад на нас, во Луѓево.

ВЛАДО: Се разбира, сето тоа одеше на тендер, преку аукција со јавно  наддавање.

ДРИТА: Ги знаеме ние сите, тие ваши јавни аукции, јавни во четири очи.

ВЛАДО: Сето тоа можете да го видете на официјалната веб страна, кога веќе ме фаќаш за збор да додадам дека доделен ни е гранд за европски проект со кој од отпадот ќе произведуваме гориво.

АМИР: Нашиот ценет градоначалник, е директно заслужен за овој проект, со тоа што понуди најдобри услови, тука ќе се произведува гориво.

ФИЛИП: Ако под најповолни услови, Вие го сметате тоа што ќе го земете целото нивно ѓубре, и тоа за најниска понудена цена. Браво! И којзнае што ќе биде со целиоот тој проект за гориво. 

ДРИТА: Сето тоа ѓубре ќе заврши во нашата општина, во оваа природа, во нашите бели дробови. Тоа навистина заслужува едно огромно БРАВО. Навистина браво!

Селаните во еден момент се вртат кон публиката, во еден глас извикуваат сите:

СИТЕ: Браво, Браво, Браво!

Удар на тапан. Непријатна тишина. Се вкочануваат сите, мртва тишина никој не мрда некое време. Од актерите се истакнува само еден (може да биде било кој, пожелно да не е некој од главните ликови) кој се упатува кон публиката со очите вперени длабоко кон нив им се обраќа.

АКТЕР 1: Сигурно и ти познаваш некој кој заболил од рак од прекумерното загадување, од истото тоа загадување кои ги полни џебовите на овие функционери.

Истото се случува со друг актер.

АКТЕР 2: Можеби твоето дете ќе развие некоја од ретките болести поради недостаток на кислород во воздухот.

Истото се случува со трет актер/ка.

АКТЕР 3: Дали и ти се осеќаш гневно, заради тоа што ти одземаат нешто што не можат да ти дадат.

Трите актери стојат кратко па се враќаат во првобитните позиции, седат мирни и тивки, се до ударот на тапан, потоа тие и сите останати продолжуваат со акциите од претходно.

АМИР: Не се обраќајте, така кон градоначалникот, сепак тоа е институција, тој самиот направи толку многу за оваа општина, како никој пред него. Оваа општина сега е многу добро позната во Германија и ЕУ.

ВЛАДО: Фала, ти на поддршката, Амире, навистина сето ова, немаше да се случи без тебе и твоите контакти, (кон сите селани) Инаку мои ценети сограѓани, вие денес сте сведоци, на еден голем чекор напред за нашето село. Ако до пред некоја година ние овде немавме интернет, денес не само што имате интернет, туку тука се градат фабрики, има странски инвестиции, и како што гледате ќе станеме првото село во нашата држава и пошироко, кое ќе биде потполно покриено со видео надзор. Ако до пред некоја година мечки ви влегуваа во дворовите, сега ќе се осеќате безбедни потполно. Со еден збор денес по толку многу време, ќе се осеќате потполно слободни. Затоа сето ова што е направено не само што е еден голем чекор за мене, туку истовремено е и голем чекор за нашата заедница.

ФИЛИП: А бре, каква слобода, преку камерите ќе не контролирате како говеда, тоа не го правите за наша безбедност, туку за контрола. За какви фабрики зборувате, вие само увезувате токсични материјали, и кој знае уште што?

ДРИТА: Можеби увезуваат дури и медицински отпад од Европа.

АМИР: Увезуваме многу отпад од Германија, но не постои такво нешто како медицински отпад!

ДРИТА: Како не постои медицински отпад, ти знаеш што зборуваш?

АМИР: Нема такво нешто во спецификациите, всушност отпадот од Германија не е воопшто како нашиот отпад, тој е скоро нов, нешто слично како со половните автомобили, и тие се скоро нови, возени се само 10-тина 15-сет години, но на добар пат, со добар сервис, тие се скоро нови.

ДРИТА: Тебе те интересира само профитот Амире, ти кога продаваш кола не размислуваш да не се преврти некој со колата што си му ја продал, дали е исправна, па дури и тој некој ако вози 5 месечно бебе во автомобилот.

АМИР: Што имам врска јас со тоа како вози некој, тоа може да се види на камерите. Не сум јас полицаец.

ВЛАДО: Дојдовме овде за да разговараме за сообраќај, луѓе?

ФИЛИП: Не! Дојдовме овде за да ни кажете по која цена, го правите сево ова? И кога сето тоа ќе прекине. Малку ни беше загадувањето на воздухот, сега ќе ни го контролирате и секој наш чекор.

ВЛАДО: Што зборуваш ти?  Ние само што почнавме. Прогресот нема крај, тој има само почеток.

ФИЛИП: Колку добивате вие од ова. За каков прогрес зборувате. Колку и да е тоа, треба да знаете, дека со тоа само се уништува нашето здравје и нашите животи.

АНА влегува на сцената, изгледа презаситено и ненаместо.

ДРИТА: (изненадено) Ана? Ана тоа си ти?

АНА: Да, јас сум! Што правите вие тука, гледам не се изменило нешто многу-многу откако сум заминала?

ВЛАДО: Да, точно така, овде си е се по старо, само некои нови клинци се борат за нови слободи. 

ФИЛИП: Ние се бориме за нашите загарантирани права.

ВЛАДО: Филип, на пример, се бори за некои негови идеи, иако правно сите знаеме дека тој, не смее да ја блокира работата на оваа депонија. Ние имаме договори со странските компании кои треба да се испочитуваат, еве ти студираш во Европа,можеш да им објасниш што тоа значи договор склучен во европската унија.

АНА: Не знам што да кажам за тоа. Јас не сум правник, јас студирам архитектура, денеска само што се вратив од Словенија во моето Луѓево, а пак за чудо,тука се чувствувам како да зачекорив во некој друг свет, тука се осеќам по отуѓено отколку таму. 

АМИР: Аман па ти, што има врска,  да се студира нешто, ја немам проблем со тоа, постојано работам со туѓинци од разни професии, има луѓе кои се за работа и оние кои не се. Тоа одма се познава. Ако ти си заинтересирана за работа нешто, можеме некако да се договориме... 

ВЛАДО: А ако си за протестирање со транспаренти, како другариве, џабе правите муабет, за архитектурата. Ха ха ха, (се смее гласно, неговите подржувачи го следат со смеење)

АНА: Јас само сакам да помогнам, но не знам како?

ДРИТА: Секогаш можеме да користиме помош плус. Дојди со нас на следниот состанок и увери се за што се бориме.

ВЛАДО: Доста е од овие глупости. Ние имаме поважни работи со кои треба да се занимаваме. Некој треба да го води ова село, некој треба да размислува за иднината на оваа држава. Нема сите ние да бидеме задушени од група идеалистички активисти.Како што кажав, ние веќе имаме договори со странските компании и сите потребни лиценци за работа. Дури и одобрен проект за производство на гориво. Енергенсите се иднината.

Градоначалникот мавта со документација

ФИЛИП: Тие договори ја уништуваат нашата заедница. Депонијата ни го загадува воздухот и водата. Не можеме само да седиме со скрстени раце и да дозволиме тоа да ни се случи.

АМИР: Аман веќе, 100 пати ви кажав, увезено ѓубре од Германија е како ново! 

ДРИТА: Како ново, што зборуваш ти, дали се слушаш. Дали си ти нормален. Колкава пара лапна од градоначалникот Владо, колку зема ти? За да мижиш пред сево ова, Амире, тоа е корупција, знаеш брачеду мој?

АМИР: Доста, бре касни си го јазикот, каква корупција, ќе те чуе некој ќе те свати сериозно, јас чесно си увезувам коли од Германија. Од тоа вадам леб.

ФИЛИП: Како не си вадел леб од тоа, којзнае што матиш во ова ти, кој знае во кои корупции си вмешан и ти, штом толку зборуваш.

ВЛАДО: Сите ве уверувам, дека нема никаква корупција тука, ние само го правиме најдоброто за селото и толку, нема овде светски конспирации или масонски игри. Земаме ѓубре, го складираме и толку. Од сега, од тоа ѓубре ќе се произведува гориво, на најеколошки начин. Што повеќе?

АМИР: Точно така, тоа е за пофалба.А што не е во ред со увозот на половни автомобили? Јас давам услуга што ја сакаат луѓето. Не можете да ме обвинувате за нивниот избор?

ФИЛИП: Не се работи само за автомобилите, Амир, го знаеш ти тоа. Тука станува збор за тоа што нашата земја стана депонија за отпадот и несаканите стоки на Европа. Ние заслужуваме подобро од ова.

АНА: Тоа е потполно така, секој млад човек заслужува влада која на прво место го става својот народ, а не странските интереси.

ВЛАДО: Доста е со овие глупости, еве и девојчево од странство ќе го убедите во вашите глупости, доста Филипе, свести се, доста правиш немири, ви наредувам на сите веднаш да се разотидете, одете си дома.

Филип и Дрита одбиваат да се движат. Тензијата меѓу двете страни ескалира.

ФИЛИП: Ние нема да одиме никаде. Ние се залагаме за нашите права и нашата заедница.

ДРИТА: Нема да отстапиме додека не се слушне нашиот глас.

АМИР: И ние, нема да престанеме да работиме само затоа што, не ти се допаѓа тебе (кон Дрита).

Селаните почнуваат да пеат песна, додека возачите на камиони за ѓубре продолжуваат да фрлаат отпад, во ритамот на удирачките инструменти кои ги свират нивните соселани, точно така кантите за ѓубре им служат како перкусии на губреџиите.

СЕЛАНИТЕ: Сакаме правда, сакаме мир. Сакаме правда, сакаме мир. 

ФИЛИП: (приближувајќи се кон публиката, почнува да зборува иако во позадина оди музика) Пријатели, не можеме да дозволиме ова да продолжи. Мора да застанеме и да се бориме против оние кои сакаат да го уништат нашето село, нашиот живот, нас!

ДРИТА: (се придружува на Филип) Овде сме сите затекнати жители, кои се решени да ја запрат работата на оваа депонија. Да го запрат овој срам. Но, ни треба вашата помош.

ВЛАДО: (се смешка, кон актерите) Драги мои пријатели, зошто правите толкава драма? Оваа депонија веќе донесе многу потребни работни места и приходи во нашето село, во иднина ќе се отворат и нови работни и раководни позиции, можеби да се најде нешто овде и за вас како на пример за нашиот пријател Амир (покажува на Амир, кој се прчи).

ДРИТА И ФИЛИП: (се вртат кон Владо, извикуваат)Ууууу, уууууааа, корумпирани ѓубриња!

СЕЛАНИТЕ: Корумпирани ѓубриња! Корумпирани ѓубриња! Корумпирани ѓубриња!

АМИР:  (прогласен од сите) Полека не викајте така, полека бе брачедо, полека бе луѓе, ние работиме со ѓубре, но не ни викајте така, тоа е навредливо. Еве видете ја имаме поддршката од Владата и од сите поголеми компании. Ги имаме и сите лиценци. Колку и да викате не можете да го запрете напредокот.

ФИЛИП: (тресејќи ја главата) Ова не е напредок. Ова е уништување. Нема да стоиме со скрстени раце и да гледаме како нашето село се претвора во пустелија.

ДРИТА: (го крева гласот) Бараме оваа депонија веднаш да се затвори, а компаниите одговорни за неа да одговараат за своите постапки. Градоначалникот да има доблест и да си поднесе оставка!

СЕЛАНИТЕ:  Сакаме оставка, сакаме оставка!

Перкусиите се засилуваат, сето тоа во динамичен ритам кој го следи скандрањето

НАРАТОР(надвор од сцената): И така беснее битката за иднината на Луѓево. Ќе успеат ли селаните да ја запрат депонијата и да си го спасат начинот на кој живееа или ќе надвладеат корумпираните функционери и нивните сојузници? Исходот е неизвесен, но едно е јасно: борбата за правда и слобода никогаш не завршува.

Сцената завршува со скандирање на селаните и заминување на корумпираните функционери, и нивно седнување на празните седишта во публиката, се гасат сите светла додека се слуша музиката од оние кои музицираат на кантите, останува осветлен само  транспарентот „ Луѓево: Село под опсада “.