ДОН КИХОТ, ИЛИ ШТО СЕ ДЕНЕС ВЕТЕРНИЦИТЕ ИЛИ ОД КАДЕ ДУВА ВЕТРОТ

ДОН КИХОТ, ИЛИ ШТО СЕ ДЕНЕС ВЕТЕРНИЦИТЕ ИЛИ ОД КАДЕ ДУВА ВЕТРОТ

ДЕСЕТТО ПОЗОРЈЕ ИЛИ СМРТТА И ВОСКРЕСЕНИЕТО ДОНКИХОТОВО

Дон Кихот е на смртната постела. Тој умира. Дулсинеја го свири Моцартовиот Клавирски концерт бр. 23, втор став.

АВТОРОТ

Дон Кихот е вратен дома. Сувиот, ковчест витез најпосле го остави копјето и легна, жолт како восок, да умре. Смртта негова е смрт по тоа што е умирање на фантазијата. Дон Кихот веќе не може да живее во занес, да гледа илузија, не сака слава и тој затоа веќе не е јунак, реформатор, спасител, љубовник. Се уште дише, но веќе не може од жед за слава да каже: Yo sé kuinen sóy! Јас знам кој сум!

ДОН КИХОТ

Господо, само полека, зашто во ланското гнездо оваа година нема птици; јас бев луд, а сега сум веќе присебе, бев Дон Киухот од Манча, а сега сум, пак, како што реков, Алонсо Кихано добриот; фала богу, нека моето каење и искреноста, ми го вратат кај вас, драги земјаци, она уважување што го имав.

САНЧО ПАНСА

Оздраве, витезу, оздраве за да умреш; повторно си постанал Алонсо Кихано Добриот, за да умреш. Но умира Кихано, не Кихот – додека е Санчо жив! Таква тага мис е беше спуштила на срцето, како да го гребе мачка со канџите. Но тоа не е тапа тага, а и мачката е паметна. Јас знам кој сум. И тоа ми пружа најголемо задоволство, без обѕир што сум тажен. Каде гледате, сењор Алонсо?

ДОН КИХОТ

Во сонцето. Еве го, со небесно око, со вечниот факел на вселената, творецот на музиката и лекарот на сите луѓе! Но денот се приближува, се приклонува на наоќта и незадржливата сила го влече надолу. Нема да помине многу време и тоа ќе исчезне под земјата. Сонцето. Тогаш ќе настапи мрак. Но тој мрак нема да биде со долг век, Санчо! Утре е нов ден! Но за мене , тој веќе никогаш нема да дојде.За мене друг ден до овој што се завршува нема да има. Погледни, лисјето пожолтело! Погледни, сонцето е расечено напола, земјата се крева и го изедува!Погледни, лисјето пожолтело!

ДЕСЕТТО ПЕЕЊЕ

Дон Кихот

Лисјето веќе жолтее по дрвјата,

Лисјето жолто веќе паѓа долу,

Зелено веќе јас никогаш 

Да го видам нема!

Главата падна, лицето потемне,

Болеста окото ми го испи,

Раката раскршена, телото изудирано,

А ми се тресе слабичкото колено!

Дојде доба да одам во гробот.

Збогум животецу, мое преубаво сонче!

Збогум зоро, збогум бело денче!

Збогум свету, мој некогашен рај –

Јас сега морам кај другиот крај!

О, да не те љубев јас така слатко,

Се уште ќе го гледав твоето сонце жешко, -

Ќе слушав гром, а и бура кај вее

Ќе се чудев на славејот што пее,

На твојата река и твојот извор –

Мојот живот вир е со превир (...)

Сакав бо7илакот од небото да го свлечкам,

Со руба друга сите вас да ве облечам.

Да ве накитам со посјајни ѕвезди,

Со сјајот сончев даа ве заблеснам.

САНЧО ПАНСА

Знам дека не е добро за здравјето, но ќе сакате ли можеби последна цигара?

Дон Кихот почнува да се смее. Се задушува во смеа. Мртов е.

САНЧО ПАНСА

На крајот се смееше и не се молеше, другару мој драг, мое драго јас.

РОСИНАНТ

Умре витешки, како дон кихот.

Санчо и Дулсинеја се сериозни и го погледнуваат строго Росинант.

ДУЛСИНЕЈА

Те усмртија роднините со своите добри, убаво воспитани намери и дресираните желби. Ти го пограбаа копнежот и пред смртта. А секој копнеж е донкихотовски. Те лишија од нјајдрагоцениот дар со којшто е награден човекот – дарот на слободата. Ти ја излечија лудата душа, а излекувајќи ја, ја нагрдија. 

САНЧО ПАНСА

На светот има многу зла, Дулсинејо, но од заробеништвото нема полошо зло!

ДУЛСИНЕЈА

А најлошо зло е кога самите робови и слуги се задоволни. Ништо погрдо од задоволен слуга! Шекспир.

Тројцата стојат со копјата во рацете. Росинант со копитото удира по земјата, како пред најлутата битка. Дулсинеја гледа серизоно, задлбочено, без страв и без допадливост. Санчо го облекува оклопот на Дон Кихот.

САНЧО ПАНСА

Безопасни, изгладнети пролетерски животни се доведени до безнадежност! Но за тоа стануваш свесен дури кога некој ќе ти ја скрши главата и ќе ти ги испразни џебовите. Не, нема да се заврши на тоа. Ќе се бранам, нема да седам со скрстени раце! Осправи ја неправдата на која наидуваш!Сега она што е сегашно, овде она што е овдешно. Ако сретнеш некој лажливец, истури мус е в лице: лажливаецу! Ако сретнеш крадец, викни му: крадецу! На оној што тресе глупости, тресни му в лице: глупчо! Кој и да е и колку високо да успеал да се прикраде во општеството. Што е повеќе горе, тоа погласно истури мус е в лице. Тоа е одење напред. Ја зборуваме вистината на секој чекор! Тоа е начин на борба.

ДУЛСИНЕЈА

А сите оние штпо се занимаваат со студирање на науката за тоа со каков чекор да се чекори овде, во каков ритам и во која насока, веднаш треба да с еизбркаат. Пред се, надвор сите оние што постојано одат во чекор и во ритам. Ќе ја претворат борбата во танцива трупа!

РОСИНАНТ

Повеќе сакам да сум коњот на Дон Кихот кого тој го нарекува другар, отколку шампионски липицанер со златен трофеј меѓу мадињата на џокејот!

АВТОРОТ

Затоа што не псотои само реалноста, туку и она што ја менува!

ЕДИНАЕСЕТТО ПЕЕЊЕ

Санчо, Дулсинеја, Росинант

О, луѓе, луѓе, во огнен сплет,

О, луѓе, во огнен сплет на луѓе

Со бес и буна загрмете по цел свет.

Нека бунтот црвен од сонот млак ве буди,

Нека од сонот ве буди бунтот црвенм млак,

На отпорот врел ги челичите вашите гради.

Победа нема, сред триумфот лесен,

Ја затресе таа земја, што вечно точно

Со пресметките се врти кон ученикот.

Ново и ново на ова тло плачно

Ново и ново на тлото плачно ова

И дајте зрачно на ова тло мрачно,

И да расковаме се што Господ закова.