ВЕЧНА ЗАМЕНА

Натоварен како Шерпа на хималајско искачување, Шимун Николиќ се намерачил од автобуската станица во Минхен кон блиската станица Hackerbrücke S-Bahn, влегува во автомобилот и се соочува со пијан црнец во баварска народна носија. Во последен момент, Шимун се тргнува настрана пред темнокожиот веселко кој за малку ќе паднеше од вагонот. Африканскиот син едвај се симнува, се занишува на перонот. Го закривува баварскиот шешир и пее весела мелодија на јазик само нему познат.
Последниот ден на Октоберфест е – рече Иван Петров, кој чекореше зад
Шимун. – Додека можат, сите брзаат да налеат со пиво за дванаесет евра по кригла јадат огромни и пресолени ѓевреци, за да можат и понатаму да локаат. Баварскиот економски perpetuum mobile ја оправдува смислата на постоењето.
Иван со леснотија ги носи своите педесет лета и дваесет килограми вишок. Би бил совршен пингвин, забележува Шимун пријателот. Краклест и сув, оптоварен со торби, се тетерави со вагонот. Однадвор доаѓа вечерниот сјај на Минхен, градот кој од денеска ќе биде неговиот нов дом.
Тие се симнуваат на првата станица – Donnersbergerbrücke. Иван војнички пргаво гграби низ надвозникот. Иако е за глава помал од Шимун и неговите чекори се пократки, Шимун едвај може да го стигне. Свртуваат во улицата полна со дрвореди, во низа еднообразни четирикатни згради. На скалите од едната зграда, црномурест слабичок маж на свои педесетти седи и пуши. Здогледувајќи ги, стана, ја развлече насмевката, ја фрли изгорената цигара и го прегрна Иван.
Андрија, мило ми е. А ме викаат Кафка. Јас сум хаусмајстор во зградата
каде што ќе живееш – човекот му ја подава раката на Шимун, покажува кон зградата зад него. — Добредојдовте! Ајде да залееме, таков е редот.
Тие одат по улицата во едната четирикатница. Над вратата на приземјето стои знакот „Кафеана Домагој“. Над шанкот голем плазма телевизор со дневник на Хрватската телевизија. Уморни, неизбричени лица во чадот. На Шимун му се чини дека се врати во предградието на Загреб преку вселенската црвотечина. Кафка ја цица цигара, ја преместува по аглите на усните.
Што можеш да направиш, драг мој?
Што треба? – Шимун е неодреден.
Значи, ништо – се насмеа Кафка. – Не грижи се, ќе најдеме нешто и за
тебе.
До третата тура, Шимун се запозна со половина од таверната. Секое ново лице нарачува круг како пристпница на масата. Наскоро замаен од алкохолот, Шимун тешко го процесуираше калеидоскопот на нови имиња. Остатокот од вечерта воглавно молчеше, обидувајќи се да ги држи очите отворени.
Зошто дојдовте во Минхен? — намигнува Кафка пијано.
Сакам да се смеам без последици.
Сигурен ли си дека си го избрал вистинскиот град?
Шимун се онесвестува.
Го разбудува грмење. Се сопнува, мижурка, се обидува да сфати каде е. Главата му татни. Лежи облечен на креветот во некоја собичка. Немилосрдната светлина од аголот на собата му ги пробива мамурните очи. Под светлината е мијалник на којшто Иван Петров се мие. Во гаќите и поткошулата тој изгледа како влакнест морж.
Каде сум? — шепна Шимун.
Во својата соба, каде би бил на друго место? Боже добро се запивме, ни
јас не отидов дома, туку спиев таму. И сега – на арбајт! – Иван се заплискува по вратот и по пазувите, истура сè на подот. Шимун се исправа, го притиска челото со дланката. Ѕирка на мобилниот: шест часот наутро.
Иван Петров работи како возач на градски автобус. Од торбата со која допатувал од Загреб, ја вади темносината возачка униформа, ја облекува, ги ласнува чевлите и оди на работа. Шимун го запознал во средно училиште каде како хрватски професор ја заменил бремената колешка. Иван предавал физика и хемијата. Брзо се спријателија. Негуваа исто ниво на цинизам и потсмев кон собраниските идиоти и преваранти. Тие останаа во контакт дури и кога Шимун доби клоца како вечна замена. Потоа, Иван го нокаутира директорот и отиде да вози до Минхен. Шимун, пак, никогаш немаше храброст да го направи тоа, селски молчеше и трпеше низ сите замени. Еден месец се акаше низ основните и средните училишта, двајца, понекогаш и шестмина ги изгубија договорите заради партиски другари или заради ороспиите што седеа врз јајцата на директорите. Одамна се откажа од улогата на вечен човек од клупата.
Тој се упатува кон мијалникот, се наведнува за да избегне да ја удри главата од лустерот, незаситно пие чаша вода и се враќа во кревет.
(Извадок од романот „Татковина to go“ во издание на Сандорф, 2022, Загреб)

Превод од хрватски јазик: Сашо Огненовски