„ШУМА“, ПОЈАВА НА ЕДЕН Бумбар
(Во Сомборската гимназија, 1910 г.)
НАСТАВНИКОТ КИРАЉ
Изберете. Üdvözlet Budapestről! Grüsse aus Salzburg…Saluti da Venezia. Париз. Можеби ја сакате Москва? Баден-Баден. И еве имаме поздрав од Пожун…
КОЊОВИЌ
Дали повторно ќе песликуваме разгледници? Útálom a razizorákat! И не ја сакам таа геометрија во цртањето – права, вертикала…
БУМБАР
И што сакаш? Онаа малечката…
КОЊОВИЌ
И да свирам на клавир.
БУМБАР
Учителот Кираљ добро зборува српски…
КОЊОВИЌ
Па нека ме слушне, многу ми е гајле…
БУМБАР
Исто како унгарскиот…Ќути! Ќе заработиш укор…
НАСТАВНИК КИРАЉ
Прво ќе ги забележите геометриските фигури. Она што го гледаме овде: нашиот парламент. Господине Коњовиќ, татко ви е во Собрание, нели? Па, можеби сте можеле да го почувствувате тој велелепен простор одблизу…
КОЊОВИЌ
Секако. Но, господине, Nehezen megy nekem a tezrezás.
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
Тоа е добро! Кој се бори ќе постигне нешто.
БУМБАР
Ах, таа пемзла ти е добра… ама сликар нема да станеш…
КОЊОВИЌ
Од Пешта.А јас нема. Јас ќе бидам музичар. Јас ќе бидам се. И ти ?
БУМБАР
Јас ќе бидам…
КОЊОВИЌ
Ве молам, господине, ќе ми дозволите ли да сликам низ природата?
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
Низ природата, Коњовиќ? Добро, ќе го прифатиме тоа. Слободно сликај. И што ќе црташ?
КОЊОВИЌ
Шумата, нашата Шикара и безданската шума. Во есенската сезона. И плоштадот Свети Ѓорѓи, навечер. Бајската улица во магла, навечер. И кочијашот, напладне.
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
Интересно. Шумата? А зошто шумата? И зошто го нагласувате времето од денот?
КОЊОВИЌ
Не знам, така се чувствувам. Az erdő titkokat rejt, van benne valami megmagyarázhattalan erő.
УЛИТЕЛОТ КИРАЉ
Да ја споредиме мојата и твојата шума Коњовиќ. Но, која е разликата според вас, млад господине?
БУМБАР
Јас…сето тоа ми е некако…исто.
КОЊОВИЌ
Како? Мојата шума е во магла.
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
И мојата шума е обвиткана во магла.
КОЊОВИЌ
Но, имаш магла пред шумата, а јас ја обоив шумата за да се чувствува како да има магла во неа.
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
А што има зад шумата?
КОЊОВИЌ
Gyerekkoromban az hittem, az erdő Pestet takarja el.
БУМБАР
Пешта, веднаш зад беданската шума…Милан има магла во главата…а има и пемзла од Пешта!
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
Но, како веќе се викате, млад господине…
БУМБАР
Јас се викам Милан Јелачиќ, господине
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
И што сликаше? Ајде да видиме… што е тоа?
БУМБАР
Коњ, господине.
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
Коњ? Некако повеќе ми личи на Бумбар.
КОЊОВИЌ
Бумбар. Ќе те викаме Бумбар.
БУМБАР
Јас не сум бумбар, го имам своето чесно име. И насликав, молам, прекрасен коњ…
БУМБАР
А вашата пемзла е од Прњаворско опавче!
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
Како го направи тоа Емил?
КОНОВИЌ
Не знам. Јас го насликав.
УЧИТЕЛОТ КИРАЉ
Овие гранки под снегот, изгледаат, – како на анзихтскарт. А грмушката е разиграна….. Емил, ќе ги земеме твоите дела за студентската изложба.
КОЊОВИЌ
Имам повеќе дела во природа…
БУМБАР
Ќе се пофалите со сликите пред таа мала комшика.
КОЊОВИЌ
Сакам да се оженам за неа, бумбарче!
БУМБАР
Кутрата твоја жена.
Превод од српски јазик: Сашо Огненовски
